“Υιοθεσία αρχαίων θεάτρων. Μαθητές ξεναγούν μαθητές στα αρχαία θέατρα” Αρχαίο Θέατρο Άργους

page-0001

“Υιοθεσία αρχαίων θεάτρων. Μαθητές ξεναγούν μαθητές στα αρχαία θέατρα”- Αρχαίο Θέατρο Άργους

Δελτίο τύπου

Το 2ο ΓΕΛ Άργους υλοποίησε το εκπαιδευτικό πρόγραμμα “Υιοθεσία αρχαίων θεάτρων. Μαθητές ξεναγούν μαθητές στα αρχαία θέατρα” του σωματείου «Διάζωμα» με την συμμετοχή των εκπαιδευτικών Πιπέρου Μαρία ΠΕ06, Κοσμά Ευανθία ΠΕ02, Μαστοράκου Παναγούλα ΠΕ02, Κουμαδωράκη Βερόνικα ΠΕ02, και τη συμμετοχή δέκα μαθητριών της α’ τάξης Λυκείου.

Η ομάδα των μαθητριών εργάστηκε πάνω σε δύο άξονες α) την παρουσίαση-ξενάγηση στους χώρους του αρχαίου θεάτρου Άργους και β) την 4^η εθνοσυνέλευση η οποία έλαβε χώρα στο χώρο του θεάτρου.

Εργάστηκαν σε δύο ομάδες. Η πρώτη ομάδα εστίασε στην έρευνα και στη σύνταξη των κειμένων σχετικά με το Αρχαίο θέατρο Άργους, την 4η Εθνοσυνέλευση και το νόμισμα της πόλης του Άργους ενώ η δεύτερη στη δημιουργία αφίσας-κολάζ με σχετική θεματολογία. Οι μαθητές εργάστηκαν επίσης πάνω στη δημιουργία κειμένου δημιουργικής γραφής και ψηφιακής αφήγησης με θέμα το Αρχαίο Θέατρο Άργους .

Η υλοποίηση της δράσης διήρκησε από τον Ιανουάριο έως τον Απρίλιο του 2022 και στόχος της ήταν η επαφή και γνωριμία των μαθητών με το Αρχαίο Θέατρο Άργους το οποίο αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους αρχαιολογικούς χώρους της Ευρώπης. Με τη διαχρονική παρουσία του και τον ρόλο του σε όλη τη διάρκεια της ιστορίας της Ελλάδας, συνέβαλε στη διαμόρφωση της σύγχρονης ιστορίας της.

Σήμερα, αρχές του 21ου αιώνα, συνεχίζοντας το ταξίδι του στον χρόνο, το Αρχαίο Θέατρο Άργους μας ψιθυρίζει μυστικά και μυστήρια που έλαβαν χώρο στην αγκαλιά του προκαλώντας μας δέος και συγκίνηση. Είναι η κληρονομιά που πρέπει να προστατεύσουμε, ο θησαυρός που πρέπει να διαφυλάξουμε, και η γνώση που οφείλουμε να κληροδοτήσουμε στις επόμενες γενιές.

Εθνοσυνέλευση Δ΄ (Άργος, 11 Ιουλίου – 6 Αυγούστου 1829)
Σφραγίδα Δ΄ Εθνοσυνέλευσης, Σφραγίδες Ελευθερίας, Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία της Ελλάδος

«Ορκιζόμεθα εν ονόματι της Αγίας Τριάδος και της Πατρίδος, μήτε να προβάλωμεν μήτε να ψηφίσωμεν τι εναντίον των συμφερόντων του Έθνους, κινούμενοι από ιδιοτέλειαν ή πάθος· να μη αποβλέπωμεν εις πρόσωπον και να μη παραβλέπωμεν το νόμιμον και το δίκαιον.» Η Δ΄ Εθνοσυνέλευση συγκλήθηκε στο Άργος στις 11 Ιουλίου έως τις 6 Αυγούστου 1829, δύο χρόνια μετά τη Γ Εθνοσυνέλευση της Τροιζήνας, εν μέσω έντονης πολιτικής αντιπαράθεσης και αντιπολιτευτικής δραστηριότητας εναντίον του Καποδίστρια. Οι συνεδριάσεις της έλαβαν χώρα στο αρχαίο θέατρο της πόλης. Προηγήθηκε ο καθιερωμένος αγιασμός στον Ιερό Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Οι 230 πληρεξούσιοι που συμμετείχαν στην Εθνοσυνέλευση είχαν προκύψει από άμεση ψηφοφορία στις εκλογές που είχαν διενεργηθεί την άνοιξη του 1829 βάσει του νέου εκλογικού νόμου Καποδίστρια. Κατά την πρώτη συνεδρίασή της η Εθνοσυνέλευση ψήφισε κανονισμό υπό τον τίτλο «Περί των τύπων, καθ’ ους η Εθνική Συνέλευσις συνέρχεται συζητεί και βουλεύεται» με στόχο την οργάνωση των εργασιών της. Στον εν λόγω κανονισμό καθορίστηκαν οι αρμοδιότητες του προέδρου και των γραμματέων, τα δικαιώματα των πληρεξουσίων, ο ακριβής τρόπος τήρησης των πρακτικών, ο καθορισμός της απαρτίας κ.ά. Κατά κύριο λόγο τα επιμέρους άρθρα του κανονισμού ακολούθησαν τα αντίστοιχα των κανονισμών των επαναστατικών Εθνοσυνελεύσεων, με ελάσσονες διαφοροποιήσεις.

Το ιστορικό πλαίσιο

Ο Ιωάννης Καποδίστριας (1776-1831) Έξοχος διπλωμάτης, πολιτικός και πρώτος κυβερνήτης της Ελλάδας έφτασε στο Ναύπλιο με το αγγλικό πολεμικό Γουωρσπάιτ στις 6 Ιανουαρίου 1828, για να καταλήξει στην Αίγινα στις 11 του ίδιου μήνα, είχε δώσει από την αρχή την υπόσχεση ότι εντός του Απριλίου 1828 θα λογοδοτούσε για τα μέχρι τότε πεπραγμένα του ενώπιον εθνικής συνέλευσης. Εν τούτοις, απέφυγε να τηρήσει την υπόσχεσή του, γιατί πίστευε ότι έπρεπε ν’ αγωνιστεί πρωτίστως για την οργάνωση κράτους και να δώσει μάχη στον διπλωματικό τομέα. Εξάλλου, ο πόλεμος δεν είχε τελειώσει. Και κατά συνέπεια, δεν ήταν εφικτή η διενέργεια εκλογών για την ανάδειξη πληρεξουσίων ενόψει της τέταρτης κατά σειρά εθνοσυνέλευσης. Κυρίως για το λόγο αυτό εκδηλώθηκε δυσαρέσκεια σε βάρος του. Τελικά, η πίεση τον ανάγκασε να ζητήσει από το Πανελλήνιο –27 μέλη, που ασκούσαν μαζί του τη νομοθετική εξουσία– να συντάξει νόμο περί εκλογής πληρεξουσίων. Όμως, ο Καποδίστριας δε συμφώνησε με το νομοσχέδιο του Πανελληνίου και θέλησε να δημοσιεύει άλλο εκλογικό νόμο με προσωπική του ευθύνη. Τότε ο Γραμματέας της Επικρατείας (πρωθυπουργός) Σπυρ. Τρικούπης διαφώνησε και παραιτήθηκε. Μετά από λίγες μέρες διόρισε σ’ αυτή τη θέση το Νικ. Σπηλιάδη. Οι πληρεξούσιοι για την εθνοσυνέλευση, οι οποίοι είχαν αναδειχθεί ύστερα από εκλογές, κατέφθασαν στο Άργος τέλη Ιουνίου – αρχές Ιουλίου 1829, συνολικά 236. Από αυτούς 81 αντιπροσώπευαν την Πελοπόννησο, 56 τη Στερεά Ελλάδα, 16 τη Βόρεια Ελλάδα, 41 τα νησιά, 4 την Εύβοια και 38 τη Σάμο, Χίο και Κρήτη. Στις εργασίες συμμετείχαν ως πληρεξούσιοι από το Άργος ο Δημ. Τσώκρης και ο Δημ. Περούκας.

Το έργο της Εθνοσυνέλευσης

Κατά τη διάρκεια των εργασιών της η Εθνοσυνέλευση εψήφισε δεκατρία ψηφίσματα αφορώντα στην κρατική οργάνωση και την εξυπηρέτηση του λαού μέσω έργων κοινής ωφελείας. Η σημασία της ήταν καίρια για το μέλλον της Ελλάδας καθώς τέθηκαν τα θεμέλια του Ελληνικού κράτους. Επικυρώθηκε το κυβερνητικό έργο του Καποδίστρια και αντικαταστάθηκε το Πανελλήνιο, με το οποίο προηγουμένως είχε έρθει σε σύγκρουση ο Κυβερνήτης, με ένα άλλο γνωμοδοτικό όργανο, τη Γερουσία. Η μελλοντική αναθεώρηση του συντάγματος ανατέθηκε πλέον στον Κυβερνήτη και τη Γερουσία, οι οποίοι όφειλαν να μην παρεκκλίνουν από τις βασικές αρχές των συνταγμάτων της Επανάστασης. Η Δ΄ Εθνοσυνέλευση ολοκλήρωσε τις εργασίες της στις 6 Αυγούστου 1829.
Συγκεκριμένα, εγκρίθηκαν 13 ψηφίσματα, που αναφέρονταν στην οργάνωση της δημόσιας διοίκησης: Ψήφισμα έγκρισης της εξωτερικής πολιτικής του Καποδίστρια και πλήρης εξουσιοδότηση ώστε ο Κυβερνήτης να συνεχίσει τις διπλωματικές προσπάθειες με τις Μεγάλες Δυνάμεις για την ανασύσταση του ελεύθερου και ανεξάρτητου Ελληνικού κράτους.
Το Πανελλήνιο, το οποίο αυτοδίκαια είχε καταργηθεί, συστάθηκε από 27μελής Γερουσία με μόνη αποστολή τη γνωμοδότηση σε όλα τα ψηφίσμστα μη διοικξτικής φύσεως. Τους 21 από τους 27 Γερουσιαστές θα επέλεγε ο Κυβερνήτης από τριπλάσιο αριθμό υποψηφίων που θα του υποδείκνυε η Συνέλευση, ενώ τους υπόλοιπους έξι θα όριζε μόνος του. Καθορίστηκαν οι βάσεις για την αναθεώρηση του συντάγματος και εγκρίθηκαν ψηφίσματα για την τακτοποίηση οικονομικών θεμάτων (προϋπολογισμό ενός έτους, σχέδια για την απόσβεση δανείων, θέματα για την Εθνική Χρηματιστική Τράπεζα και για το «Γενικόν Φροντιστήριον» κ.ά.)
Ένα από τα σημαντικότερα ψηφίσματα ήταν η έγκριση για την κοπή εθνικού νομίσματος με μονάδα τον Φοίνικα, υποδιαιρούμενο σε 100 λεπτά. Εγκρίθηκε ψήφισμα για την αγορά πλοίων και τη συγκρότηση εθνικού στόλου. Ψηφίστηκε ετήσια επιχορήγηση 180.000 φοινίκων για τον Καποδίστρια – ύστερα από έγγραφη αίτηση του Κολοκοτρώνη-, την οποία όμως ο Κυβερνήτης αρνήθηκε να δεχθεί. Απαγορεύτηκε η εξαγωγή αρχαιοτήτων από τη χώρα. Θεσπίστηκαν μέτρα για την εξασφάλιση πόρων με σκοπό τη βελτίωση του κλήρου, του ορφανοτροφείου Αίγινας και της παιδείας. Ψηφίστηκε νόμος για την εκδίκαση των υποθέσεων από τα δικαστήρια, για την ανέγερση «εις την καθορισθησομένη πρωτεύουσαν ναού του Σωτήρος Χριστού, ο οποίος έσωσε το Ελληνικόν Έθνος», περί μνημείων της Ναυμαχίας του Ναβαρίνου, και της αποβάσεως στο Πεταλίδι των υπό τον Μαιζόν γαλλικών στρατευμάτων που εξεδίωξαν από το Πεταλίδι τον Ιμπραήμ, περί συστάσεως του παρασήμου του τάγματος του Σωτήρος, περί αποστολής πρεσβείας εις το Λονδίνον, εις τους Παρισίους και εις την Πετρούπολιν προς έκφρασιν ευχαριστιών, και της ευγνωμοσύνης του ελληνικού λαού προς την Αγγλίαν, τη Γαλλία και τη Ρωσία.
Όλα αυτά τα νομοθετήματα ήταν εμπνευσμένα και διατυπωμένα από τον Καποδίστρια και όπως αναφέρει ο Διονύσιος Κόκκινος στην «Ιστορία της Νεοτέρας Ελλάδας» τα σχεδίαζε σε φύλλα χαρτιού με τους όρους γραμμένους στα γαλλικά ενώ ο υπουργός Ιακωβάκης Ρίζος τα διατύπωνε στα ελληνικά, τα μετέφερε έπειτα στη συνέλευση ως ψηφίσματα και επανέρχονταν στο κυβερνείο στην Αίγινα ψς ψηφίσματα. «Την διαδρομήν των ψηφισμάτων τούτων και των νόμων εν γένει από του κυβερνείου στη συνέλευση και ανάπαλιν, διά των οποίων η Ελλάς αποκτούσε μηχανισμό κράτους, που δεν είχε γνωρίσει ως τότε, ειρωνεύονται οι αντιπολιτευόμενοι, ευρίσκοντες και εις τούτο ευκαιρίαν λοιδωρίας. Τότε εκυκλοφόρησε και καθιερώθη έκτοτε η παροιμία Γιάννης κερνά και Γιάννης πίνει».
Στις 6 Αυγούστου έληξαν πανηγυρικά οι εργασίες της Δ΄ Εθνοσυνέλευσης, παρουσία και πάλι του Καποδίστρια, ο οποίος χαιρέτισε τους συνέδρους. Επίσης, απηύθυνε προκήρυξη προς τον ελληνικό λαό, την οποία διάβασε ο Γραμματέας της Επικρατείας.

Πολιτική σημασία – συμπεράσματα
Με τις εργασίες της Δ΄ Εθνοσυνέλευσης εγκρίθηκε η μέχρι τότε πολιτική του Ι. Καποδίστρια και τέθηκαν οι βάσεις για τη νέα οργάνωση του κράτους. Η άσκηση των εξουσιών και η μορφή του κράτους είχαν προσαρμοστεί στις τότε δυνατότητες και ανάγκες του έθνους. Όμως, οι πολλές αρμοδιότητες του Κυβερνήτη, η πρόσληψη Επτανησίων σε σημαντικές δημόσιες θέσεις, ο διορισμός των αδελφών του Αυγουστίνου και Βιάρου σε υψηλά αξιώματα, καθώς επίσης και ο παραγκωνισμός των προκρίτων, τροφοδότησαν τη συνεχώς αυξανόμενη αντιπολιτευτική διάθεση.
Ο συγκεντρωτισμός και η αυταρχικότητα του Ι. Καποδίστρια – μολονότι οι προθέσεις του ήταν αγνές και αποσκοπούσαν στην οργάνωση του κράτους – ώθησαν ακόμη πολλούς φιλελεύθερους προς την αντιπολίτευση, που μέχρι τότε την αποτελούσαν κυρίως οι μεγαλονοικοκυραίοι της Ύδρας και πολλοί πρόκριτοι. Η μεγάλη πολιτική νίκη, την οποία είχε κερδίσει ο Ι. Καποδίστριας το καλοκαίρι 1829 στο Άργος, προκάλεσε σύντομα μία ισχυρή και συνεχώς εντεινόμενη αντιπολίτευση μέχρι τη δολοφονία του.

[...] Σήμερον λοιπόν περί την 5 ώραν το πρωί ο Κυβερνήτης, φορών τα εθνικά παράσημα, πεζός και άνευ φρουράς, συνεπομένων μόνον τινών, και συνωδευμένος παρά του υπουργικού συμβουλίου και του Ναυάρχου κ. Μιαούλη και ακολουθούντων και των κατοίκων, υπήγεν εις την εκκλησίαν, όπου παρεστάθη εις την τελετήν παρόντων όλων των Πληρεξουσίων.Μετά την θείαν λειτουργίαν ορκισθέντες κατά την τάξιν οι Πληρεξούσιοι, απήλθον εις το θέατρον και εκάθισαν εις το προητοιμασμένον συνέδριον, το οποίον ήτον ολοσκέπαστον εκ μυρσινών και δαφνών. Ο από του ναού εις το θέατρον δρόμος περιεστοιχίζετο υπό στρατευμάτων τινών τακτικών και ατάκτων και ενός λόχου ιππικού υπό τας διαταγάς του αρχηγού της εθνικής φρουράς Νικήτα Σταματελόπουλου, και διήρχετο δι’ ενός θριαμβευτικού τόξου προ της εισόδου του θεάτρου κεμένου δεκαπενταμελής επιτροπή Πληρεξουσίων υπήγε και συνώδευσε τον Κυβερνήτην από του ναού εις το συνέδριον. Η Α.Ε. ανέβη εις το θέατρον με την ανήκουσαν πομπήν, ηγουμένης και παιανιζούσης της στρατιωτικής μουσικής [...]
Δημοσίευμα στον Τύπο
ΓΕΕ, 1829 φ. 49

Βιβλιογραφία
Αργολική αρχειακή βιβλιοθήκη ιστορίας και πολιτισμού. mailto:Αργολική αρχειακή βιβλιοθήκη ιστορίας και πολιτισμού.
Ιστορία της Νεωτέρας Ελλάδας, Διονυσίου Κόκκινου, 1935
Βολουδάκης, 2009 τ. 1, 185
Δημακοπούλου, 1980, 91
Δημακοπούλου, 1981, 566Hering, 2004 τ. 1, 112
ΙΕΕ τ. 12, 524-528
Λούκος, 1988, 126-128
Μαρκεζίνης, 1966 τ. 1, 65-69
Πετρακάκος, 1935 τ. 1, 411-418

Η ΠΟΛΗ ΤΟΥ ΑΡΓΟΥΣ ΚΑΙ ΤΟ ΝΟΜΙΣΜΑ

Το Άργος αποτελεί ίσως την πρώτη πόλη στον ελλαδικό χώρο η οποία συνέδεσε επισήμως το όνομά της με την κοπή και τη χρήση νομισμάτων κατά τα αρχαία αλλά και κατά τα νεώτερα χρόνια (1822, 1828-29 Δ Εθνοσυνέλευση).

Ήδη από τη 2^η χιλιετία π. Χ. στις Μυκήνες αλλά και σε άλλες περιοχές περιορίζεται ο αντιπραγματισμός και χρησιμοποιούνται τα « τάλαντα» ως αντισταθμητικό μέσο ανταλλαγής, πλάκες, δηλαδή μεταλλικές, των οποίων το σχήμα θυμίζει τεντωμένο δέρμα βοδιού (δορά), ίσως γιατί τα βόδια τα χρόνια εκείνα ήταν από τα πιο συνήθη μέσα ανταλλαγής, ίσως γιατί απλώς το συγκεκριμένο σχήμα ήταν πρακτικό για τη μεταφορά.

Αργότερα, περί τα τέλη του 8^ου και τις αρχές του 7^ου αιώνα π.Χ. χρησιμοποιήθηκε η σούβλα ψησίματος, ο σιδερένιος οβελός ως μέσο ανταλλαγής. Επικράτησε η χρηση τους αμέσως επειδή ήταν χρηστικοί κι εύκολο να βρεθούν αλλά και το πάχος τους ήταν τόσο λεπτό ώστε η παλάμη του ανθρώπου χωρούσε να κρατήσει έξι οβελούς. Έτσι προέκυψε και η λέξη δραχμή (δράττω, = κρατώ, πιάνω, δραξ= παλάμη).Οι έξι οβελοί αντιστοιχούσαν σε μία δραχμή. Η χρήση του οβελού ως μέσου ανταλλαγής αποδίδεται στον βασιλιά του Άργους Φείδωνα. Μάλιστα, στο νομισματικό μουσείο των Αθηνών φυλάσσεται το αφιέρωμα οβελών του Φείδωνα προς τη θεά Ήρα, το οποίο βρέθηκε σε ανασκαφές στο ιερό του αρχαίου Ηραίου Άργους. Ο Φείδων εισήγαγε μέτρα χωρητικότητας και σταθμά βάρους, τα περιβόητα Φειδώνια μέτρα, τα οποία υιοθέτησαν οι πόλεις της Πελοποννήσου αλλά κι η Αθήνα. Καθόρισε, επίσης, το τάλαντο, τη μνα κι όπως προαναφέραμε, τη δραχμή. Όπως παραδίδουν ο Αριστοτέλης, ο Έφοροςκαι το Πάριο χρονικό ο Φείδων εισήγαγε και καθιέρωσε τη χρήση του ενεπίγραφου νομίσματος, του αργυρού στατήρος, με έμβλημα τη χελώνα. Ορισμένοι στατήρες απεικόνιζαν τη θεά Ήρα αλλά και τον λύκο , το ζώο σύμβολο της πόλης του Άργους και της παντοδυναμίας της. Υποστηρίζεται ότι η κοπή των χάλκινων κι αργυρών στατήρων έγινε στην Αίγινα, πόλη μέλος της Αργειακής Συμπολιτείας. Πιθανόν όμως η κοπή τους να έγινε στην πόλη του Άργους.

ΝΕΩΤΕΡΑ ΧΡΟΝΙΑ: Το πρώτο Εθνικό Νομισματοκοπείο,Άργος 1822

Η Α Εθνοσυνέλευση των Ελλήνων εξουσιοδότησε τον Πρόεδρο του Εκτελεστικού Σώματος Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο να υλοποιήσει μία από τις σημαντικότερες αποφάσεις της, την κοπή και καθιέρωση του Ελληνικού Εθνικού Νομίσματος με όνομα δραχμή. Έδρα του πρώτου Ελληνικού Νομισματοκοπείου ορίστηκε το Άργος και συγκεκριμένα η μονή της Παναγίας Κατακεκρυμμένης (Πορτοκαλούσα). Αγοράστηκε και μεταφέρθηκε στο Άργος μηχάνημα κοπής κίβδηλων νομισμάτων από την Καρδαμύλη της Μάνης κι άρχισαν οι εργασίες. Αποφασίστηκε ότι θα κοπούν ως πρώτα νομίσματα το ασημένιο πεντάδραχμο κι ο χάλκινος οβολός. Ως πρώτος Ελληνας χαράκτης διορίστηκε ο Χατζηγρηγόρης Πυροβολιστής ,αρμενικής καταγωγής. Όμως η υλοποίηση του σχεδίου για κοπή και χρήση εθνικού νομίσματος δεν πραγματώθηκε λόγω της ανακατάληψης του Άργους από τους Οθωμανούς.